Over het negatieve beeld van Nederlandse cannabis speciaalzaken
Door: Dimitri Breeuwer
Ik was uitgenodigd om aanwezig te zijn op een bijeenkomst van de Bond Cannabis Detaillisten (BCD) die was georganiseerd in onze hoofdstad. In een prachtig etablissement op het terrein van de oude gasfabriek in Amsterdam waren een kleine honderdvijftig coffeeshopondernemers aanwezig om te brainstormen over de laatste ontwikkelingen met het wietexperiment. Een deel van de dag was gewijd aan het keurmerk voor coffeeshops zoals dat in Haarlem wordt gevoerd. Stichting CannaWijzer is sinds 2012 betrokken bij de ontwikkeling en uitvoering van dit Model Haarlem. Zou dit model landelijk ingezet kunnen worden als bewijs van goed ondernemerschap voor coffeeshops?
Er waren op deze dag, naast veel positieve geluiden, ook aardig wat kritische noten op het idee voor een landelijk keurmerk voor coffeeshops. Best logisch als je kijkt wat de branche de laatste twintig jaar te verduren heeft gehad. Veel coffeeshops hebben inmiddels genoeg van de buitenproportionele regelgeving en houden de dingen het liefst zoals ze zijn in de hoop dat het vanzelf goed komt. Begrijpelijk maar naïef en ongegrond wat mij betreft. De ervaringen die ik vanuit CannaWijzer heb bij de ontwikkeling van het Haarlems keurmerk zijn van een geheel andere aard. De moderne coffeeshop is zijn stigma van “duister rookhol” allang ontgroeid, alleen weet de wereld dit nog niet en de coffeeshops zelf misschien ook niet. Veel coffeeshops in Nederland voldoen al langere tijd aan de eisen die aan een verantwoord verkooppunt van cannabis zou moeten worden gesteld. Maar ook veel coffeeshops nog lang niet… helaas.
Er heerste onder sommige aanwezigen een bepaalde angst dat een keurmerk zou zorgen voor nog meer regelgeving en nog meer controle op de bedrijfsvoering. De coffeeshopsector is sowieso de meest strenge en gecontroleerde vorm van horeca in Nederland.
Een keurmerk mag dus absoluut geen extra keurslijf zijn waar de goede ondernemers zich nog verder in moeten wringen! Maar om hun huidige gedoogvergunning op zich te zien als een keurmerk, waar sommigen voor pleitten, is wat mij betreft te kort door de bocht. Dat idee is niet meer van deze tijd en daarmee zeg je eigenlijk dat alle coffeeshops die ooit een vergunning hebben gekregen nu allemaal maatschappelijk verantwoorde ondernemers zijn. Daarmee stel je jezelf als vooruitstrevend ondernemer gelijk aan hen die zich niets aantrekken van het consumentenbelang, de gedoogregels of andere ethische verplichtingen die je hebt als coffeeshop. Zijn al deze coffeeshops dan niet keurmerk waardig?
Naar mijn idee waren alle aanwezige ondernemers op deze bijeenkomst in elk geval wel keurmerk waardig. Alleen al om het feit dat zij aanwezig waren en de intentie hebben om zich te verenigen en te kijken naar de toekomst. Bovendien zijn de praktische aanpassingen voor een keurmerk bij veel cannabiswinkels al lang doorgevoerd en hebben we het misschien alleen nog maar over het onderdeel scholing waar extra energie in gestoken moet worden. Het keurmerk zoals in Haarlem staat vooral voor een maatschappelijk verantwoorde onderneming die bereid is om te laten zien hoe een moderne (bonafide) coffeeshop in een gemeente gerund zou moeten worden. Niet voor niets pleiten de adviescommissie van Knottnerus en de VNG voor het Model Haarlem en een eenduidige opleiding “goed verkoperschap”.
Ik denk dat we het keurmerk voor coffeeshops zoals Haarlem vooral moeten zien als een leidraad voor een landelijk keurmerk. Een voorbeeld voor al die ondernemers die hun uiterste best doen maar net dat extraatje missen wat je mag verwachten. De GrassTrip, een inventarisatie van de Nederlandse coffeeshops, heeft hier een duidelijk beeld neergezet hoe de vork in de steel zit. Hieruit blijkt namelijk dat er nog veel winst geboekt kan worden in de sector. Er zijn nog steeds coffeeshops die in grote mate het negatieve beeld bepalen van coffeeshops in het algemeen, ondanks de inspanningen van aanwezigen op deze BCD bijeenkomst en de initiatieven zoals in Haarlem. Moeten we dat met zijn allen nog willen als we hier gezamenlijk iets aan kunnen doen?
De bereidheid om te veranderen zal zowel bij gemeenten als bij coffeeshops nodig zijn om toekomstperspectief te houden in een nieuw hoofdstuk van ons cannabisbeleid. Dit is geen “must” maar een onvermijdelijke ontwikkeling bij het proces naar legalisering. De ondernemers die hun kop durven uit te steken voor diegenen die dat niet doen zijn de ondernemers die zich verenigen en samen optrekken om een nieuwe handreiking te doen. Dit geldt voor al de deelnemende coffeeshops bij bonden zoals PCN, de BCD, CannabisConnect en zij die zich individueel inzetten om bonafide cannabis speciaalzaken te worden. Ik hoop dat meer coffeeshops dit voorbeeld gaan volgen.
Ik zie vanuit consumentenperspectief het keurmerk vooral als een pressiemiddel om de markt te verbeteren en het negatieve beeld van de ‘louche coffeeshop’ te zuiveren. Zo heeft het ook zijn werk gedaan in Haarlem. Het gros van de 16 shops snapt nu wat het inhoud om verantwoord om te gaan met de cannabis consument en representatief te zijn voor de sector. Een bewegende sector waar de overheid wat vaker trots op zou moeten zijn.
Dat is wat we uiteindelijk gezamenlijk willen bereiken, in het belang van de consument!
