Onvoldoende wetenschappelijk bewijs voor cannabis als pijnstiller
Vorige week verscheen een melding van het Nederlands Huisartsen Genootschap waar ik stijl van achterover sloeg, volgens de heren van het NHG is er onvoldoende wetenschappelijk bewijs dat cannabis werkt als pijnstiller. Ik herhaal even, onvoldoende wetenschappelijk bewijs.
Ik heb me hier eens even in verdiept, er bestaat wel degelijk wetenschappelijk literatuur over cannabis als pijnstiller, maar deze is dus blijkbaar onvoldoende. Voor dit stuk gebruik ik in ieder geval informatie uit het artikel ‘The Endocannabinoid System, Cannabinoids, and Pain‘ van 2 wetenschappers uit de VS, voor wie geïnteresseerd is in meer informatie. Een artikel uit 2013 dus, informatie waar iedere huisarts die geen Nokia telefoon meer heeft toegang tot zou moeten hebben. Voor de volledigheid dien ik hier overigens bij te vermelden dat ik zelf last heb van aangezichtspijn, waar ik (nog) geen medische indicatie voor heb, ik heb dus enig persoonlijk belang bij het schrijven van dit artikel. Ik heb (nog) geen medische indicatie omdat ik geen vertrouwen heb in de staatscannabis en te weinig vertrouwen heb in de vertrouwelijkheid van mijn medisch dossier. Onlangs is hier dankzij de gemeente Tilburg overigens enigszins verandering in gekomen, maar daarover later meer.
Een verdere online zoektocht, die bovenstaand artikel aan zal vullen met recentere informatie, laat zien hoe verbijsterend de bewering van het NHG wel niet is. Een enorme hoeveelheid wetenschappelijke artikelen onderzoekt en bespreekt de werking van cannabis bij verschillende vormen van pijnbehandeling. Er zijn zelfs al patenten te vinden van bedrijven die in samenwerking met de Amerikaanse overheid cannabis-pijnmedicatie ontwikkelen. In een van de artikelen wordt zelfs vermeldt dat het gebruik van cannabis als pijn medicatie een van de meest onderzochte toepassingen van cannabis is.
Laten we even voorop stellen dat pijn tegenwoordig een groot probleem is en veel soorten pijn niet met conventionele medicijnen te behandelen zijn. Het klopt dat je met middelen als morfine zover ‘platgespoten’ kan worden dat je überhaupt geen pijn meer voelt, maar van een normaal functioneren in het dagelijks leven is dan vaak al geen sprake meer. De zoektocht is dus naar pijnmedicatie die klachten zoveel mogelijk verlicht, terwijl het dagelijks leven zo min mogelijk beperkt wordt. Onoplosbare onbehandelbare pijn kan enorme gevolgen hebben in het dagelijks leven: concentratieproblemen, vermoeidheid, slapeloosheid, depressie, lagere productiviteit, lagere rijvaardigheid en ga zo maar door. Voor mensen met chronische pijn heeft dit dus grote gevolgen en voor het meten van ‘succes’ van pijnbestrijding wordt in de wetenschap gekeken naar enige vermindering van pijn onder beperkte groepen patiënten. Dit betekent dus dat succes niet betekent dat mensen genezen zijn, maar alleen dat de pijn minder wordt.
Goed, nu dus cannabis, zoals veel lezers al zullen weten is er nog steeds geen dode gevallen door een overdosis aan cannabis. Dit is een erg aantrekkelijk gegeven want de meeste pijnmedicijnen veroorzaken grote problemen als ze in te grote hoeveelheden genomen worden. Dit wil zeggen dat je zoveel cannabis tegen pijn kan nemen als je wilt, je wordt er alleen (oncomfortabel) stoned van, maar het heeft geen toxisch effect op het lichaam. Als de THC in de plant of medicijn beperkt wordt, kan zelfs het stonede gevoel beter beheerst worden. Uiteraard moet er altijd goed gekeken worden naar de combinatie met andere medicijnen maar dat is bij ieder medicijn het geval. Om niet te wetenschappelijk te worden zal ik het aantal onderzoeken met significante pijnvermindering resultaten hier niet letterlijk noemen, maar het betreft in dit artikel alleen al 12 onderzoeken variërend van 21 tot 630 deelnemers. Het is zelfs zo dat verschillende cannabioïden, ook in combinatie met THC, verschillende effecten op verschillende vormen van pijn hebben. Wat overigens misschien wel relevant is om te vermelden is dat sommige synthetische varianten van cannabis, geen meetbaar effect op pijnvermindering hadden. We gaan er maar even niet vanuit dat de NHG zich hierin heeft vergist. In de mededeling van het NHG wordt zelfs niet (meer) over MS gesproken, een ziekte waarbij cannabis als pijnbestrijder in meerdere andere landen al wordt voorgeschreven, waaronder Canada, Nieuw Zeeland, Israel en verschillende Europese landen.
Voor degene die verder nog geïnteresseerd zijn, zijn er nog therapeutische effecten geconstateerd bij THCV, CBG en CBC. Deze cannabioïden zijn niet beschikbaar via het overheidskanaal en vallen daarmee logischerwijs buiten het gezag van het NHG, de oorzaak van dat probleem ligt bij de overheid.
De belangrijkste argumenten tegen cannabis vanuit de medische industrie en de overheid lijken verder nog steeds te liggen rondom de psycho-activiteit van THC en het feit dat cannabis gerookt zou moeten worden. Nu kunnen we ellenlange discussies voeren over de gevolgen van THC op de gezondheid, maar zijn deze eigenlijk doorgaans altijd erg persoonlijk en afhankelijk van de soort cannabis. Deze discussie voeren we overigens niet of nauwelijks bij zwaardere medicijnen, daar krijgt men additionele medicijnen voorgeschreven voor de bijwerkingen. Over het roken van cannabis wil ik het eigenlijk niet eens meer hebben, wie denkt dat cannabis alleen te roken is leeft nog in 1996 en heeft een Nokia telefoon. En mocht er toch iemand zijn van de NHG die wel meeleest, hieronder een lijstje waar wel bewijs gevonden is voor het gebruik van cannabis als medicijn, let op dit is geen referentielijst.
Abrams, D. I., Jay, C. A., Shade, S. B., Vizoso, H., Reda, H., Press, S., Kelly, M. E., Rowbotham, M. C., & Petersen, K. L. Cannabis in painful HIV-associated sensory neuropathy: a randomized placebo-controlled trial. Neurology. 68, 515-521 (2007).
Baron, E. P. (2015). Comprehensive review of medicinal marijuana, cannabinoids, and therapeutic implications in medicine and headache: What a long strange trip it’s been…. Headache: The Journal of Head and Face Pain, 55(6), 885-916.
Berman, J. S., Symonds, C., & Birch, R. Efficacy of two cannabis based medicinal extracts for relief of central neuropathic pain from brachial plexus avulsion: results of a randomised controlled trial. Pain 112, 299-306 (2004).
Karst, M., Salim, K., Burstein, S., Conrad, I., Hoy, L., & Schneider, U. Analgesic effect of the synthetic cannabinoid CT-3 on chronic neuropathic pain: a randomized controlled trial. JAMA 290, 1757-1762 (2003).
Notcutt, W., Price, M., Miller, R., Newport, S., Phillips, C., Simmons, S., & Sansom, C. Initial experiences with medicinal extracts of cannabis for chronic pain: results from 34 ‘N of 1’ studies. Anaesthesia 59, 440-452 (2004).
Nurmikko, T. J., Serpell, M. G., Hoggart, B., Toomey, P. J., Morlion, B. J., & Haines, D. Sativex successfully treats neuropathic pain characterised by allodynia: a randomised, double-blind, placebo-controlled clinical trial. Pain. 133, 210-220 (2007).
O’Brien, M., & McDougall, J. J. (2018). Cannabis and joints: scientific evidence for the alleviation of osteoarthritis pain by cannabinoids. Current opinion in pharmacology, 40, 104-109.
Romero‐Sandoval, E. A., Fincham, J. E., Kolano, A. L., Sharpe, B., & Alvarado‐Vázquez, P. A. (2018). Cannabis for Chronic Pain: Challenges and Considerations. Pharmacotherapy: The Journal of Human Pharmacology and Drug Therapy.
Wilsey, B., Marcotte, T., Tsodikov, A., Millman, J., Bentley, H., Gouaux, B., & Fishman, S. A randomized, placebo-controlled, crossover trial of cannabis cigarettes in neuropathic pain. J. Pain. 9, 506-521 (2008).
