Onderstaande de reactie zoals stichting CannaWijzer dit heeft ingediend via de internetconsultatie van het ontwerpbesluit Experiment Gesloten Coffeeshopketen op 24 december 2018. Tot op heden zijn er 54 reacties geplaatst door allerlei betrokkenen.
Excellenties,
Hiermee willen wij als stichting CannaWijzer reageren op de internetconsultatie van het ontwerpbesluit Experiment gesloten coffeeshopketen.
Als consumentenorganisatie pleiten wij al bijna 10 jaar voor een gecontroleerd en betrouwbaar cannabisproduct in de Nederlandse cannabis verkooppunten. Wij zijn een gematigd voorstander van het experiment zoals u dat nu voorstelt. Het experiment is in de huidige vorm naar onze mening niet toereikend voor een succesvol resultaat. Dit experiment moet expliciet zorgen voor minder illegale verkoop. Wat ons betreft moet daarmee vooral de volksgezondheid en de veiligheid van de cannabisconsument centraal staan en is het slagen van dit experiment afhankelijk van het gedrag, de bereidwilligheid en het vertrouwen van die consument.
“Op dit moment haalt ongeveer 50% van de coffeeshopklanten hun cannabis ook elders op de zwarte markt. Consumenten geven aan dat zij de voorkeur geven aan de coffeeshop i.v.m. de juiste informatie en voorlichting. Ook geven zij aan de sociale functie van een consumptie/horeca ruimte belangrijk te vinden.” (GrassPoll.nl)
Het vertrouwen van de consument in de coffeeshopsector is de belangrijkste afhankelijkheid voor een succesvolle uitwerking en een positief resultaat van dit experiment.
Het ontbreken van consumentenvertrouwen zal onherroepelijk zorgen voor de verplaatsing van consumenten naar de zwarte markt. In uw voorstel zien wij nog niet voldoende argumenten die aan de wensen en gedragingen van de moderne cannabisconsument tegemoet komen.
In dat kader onze reactie op enkele punten van uw voorstel die nader aandacht behoeven:
- Variatie:
Vraag en aanbod bepalen al vanaf het begin van het gedoogbeleid welke producten er op de menukaart van de coffeeshop staan. Dit menu is in de loop der jaren steeds verder uitgebreid met allerlei soorten, smaken, vormen en sterkteverschillen. Binnenlandse- én buitenlandse hasj maken daar een groot onderdeel van uit. Klanten geven aan wat zij prettig vinden, en of bepaalde soorten voor hun specifieke wensen of lichamelijke klachten zijn bedoeld. Is het bij de ene coffeeshop niet verkrijgbaar dan heeft een andere shop in bijvoorbeeld een andere stad wellicht een welkom alternatief. De aangewezen telers in het experiment moeten wat ons betreft dan ook voor álle deelnemende coffeeshops bereikbaar zijn ongeacht de gemeente waar deze coffeeshops deelnemen. Een bewegende markt met een gevarieerd aanbod is dus van cruciaal belang bij de wensen van de cannabis consument. Dit zal het experiment dus moeten nabootsen willen we tot een succesvol beleid komen in de toekomst. Hier kan een consumentenpanel een belangrijke rol vervullen.
- Edibles, concentraten en voorgedraaide joints.
In uw voorstel missen wij de aanwezigheid van onder andere voorgedraaide joints. Deze voorgedraaide joints vormen een belangrijk onderdeel van de menukaart in coffeeshops. Daar komen mensen om verschillende redenen speciaal voor naar de coffeeshop. Naast tabak zien we een toename van joints met tabaksvervanger of geheel puur. Coffeeshopbezoekers en cannabisconsumenten in het algemeen worden zich gelukkig steeds bewuster van de risico’s en negatieve effecten van tabak. Om tabak te verwijderen uit de coffeeshops zal ook een gefaseerd traject moeten worden ingesteld als het gaat om het verbod op rookruimtes. Coffeeshops zijn tenslotte de enige plek waar consumptie van cannabis op een ongedwongen manier mogelijk is zonder overlast te veroorzaken voor anderen. In het kader van bewustwording omtrent de gevaren van tabak zijn wij dan ook groot voorstander van edibles en concentraten. Deze vormen van cannabisproducten en de toediening ervan zullen op de langere termijn het roken van tabak kunnen vervangen. Denk hierbij aan het eten van edibles, het verdampen van cannabis via vaporizers en het druppelen van wietolie. Deze producten zijn een toenemende trend, zijn alom bekend bij cannabisconsumenten maar zijn nergens legaal verkrijgbaar. Ook hier is winst te behalen met het terugdringen van een illegale markt en de bevordering van de volksgezondheid.
- Verpakking:
Voor een consument is het belangrijk te weten wat de samenstelling is van een product.
Hiermee kan hij of zij een weloverwogen keuze maken bij de aanschaf van het product. De een vraagt alleen om de samenstelling terwijl een ander nog extra informatie wil over de effecten en de eventuele risico’s van gebruik. Ervaren consumenten gaan vaak af op het zogenaamde ‘proeven, ruiken, voelen” principe. Wij zijn daarom geen voorstander van voorverpakte hoeveelheden maar van voldoende ‘tastbare samples’ en als vrije keus voor de coffeeshop. Gezien de kleine en beperkte verpakkingen van cannabisproducten is het belangrijk in elk geval de meest concrete informatie te vermelden op de verpakkingen. Uitgebreide informatie kan worden verstrekt door verkopend personeel wat gekwalificeerd is en via informatiedragers. Ook digitale systemen bieden hier uitgebreide mogelijkheden.
- Fasering:
Wij zien de strakke uitvoering van 6-10 gemeenten met de verplichting voor alle lokale coffeeshops als een belemmering in de keuzevrijheid van de lokale cannabisconsument. De consument in deelnemende gemeenten is nagenoeg verplicht een product te kopen vanuit het wietexperiment. Hiermee kan wellicht niet meteen worden voorzien in de specifieke wensen van consumenten en zal deze geneigd zijn elders op zoek te gaan naar het juiste product. Dit kan in een andere gemeente zijn maar wellicht eerder op de zwarte markt in de eigen gemeente. Dit zou in meerdere opzichten een onwenselijke situatie zijn. Het is bekend dat de cannabisconsument zeer gevoelig is voor veranderingen in de coffeeshop en deze makkelijk links laat liggen.
CannaWijzer pleit daarom voor een gefaseerde invoering van de zogenaamde “staatswiet” op de bestaande menukaarten alsmede een vrijwillige gefaseerde invoering van de individuele coffeeshops en van de deelnemende gemeenten. Het vertrouwen van de consument kan hiermee ook gefaseerd gewonnen worden.
- Meting:
De reactie van de Nederlandse cannabisconsument is essentieel bij een veranderend cannabis beleid en bij een experiment zoals u die voorstelt. Wij willen daarom voorstellen om een onafhankelijk consumentenpanel in te richten voor, tijdens en na de experimenten. Met dit consumentenpanel zijn de wensen en de gedragingen van de consument in kaart te brengen en kan tijdens de evaluaties sturing gegeven worden aan het proces. Ook kan hiermee één op één communicatie worden bewerkstelligd tussen de consumenten, coffeeshops, telers en de overheid.
- Preventie:
Wij onderstrepen uw mening dat voorlichting en de juiste verkoopethiek belangrijk is bij het reguleren of legaliseren van cannabis. Wij zijn dan ook voorstaander van een ‘gezonde’ preventie vanuit coffeeshops. Wij willen hiermee zeggen dat daar wel grenzen aan dienen te worden gesteld zodat preventie in de coffeeshop niet verzand in betutteling. Coffeeshops moeten hun bezoekers vooral vertrouwen geven en een veilige omgeving bieden en niet zien als potentieel probleemgeval. Ook hier schuilt het gevaar dat men dan andere wegen zoekt om hun cannabisproduct aan te schaffen zonder teveel poespas. Naast de coffeeshops zijn vooral de overheid, het onderwijs, de hulpverlening én ouders verantwoordelijk voor een juiste opvoeding en het verstrekken van preventieve informatie over middelengebruik aan jongeren en/of probleemgevallen. Wij zijn echter wel van mening dat gecertificeerd personeel voldoende in staat moet zijn om de juiste voorlichting te geven en eventueel probleemgebruik te signaleren.
- I-criterium:
Het verplichten van het i-criterium voor deelnemende gemeenten vinden wij een onlogische en nog steeds een discriminerende regel. Hiermee sluit je burgers en bezoekers aan ons land uit om in een veilige omgeving een gedoogd cannabisproduct aan te schaffen. Het handhaven van het i-criterium heeft sinds 1 januari 2013 overlast veroorzaakt in veel van de grensgemeenten. Een aantal van hen heeft deze regel dan ook met succes losgelaten. Gezien de huidige ontwikkelingen in het buitenland en de lokale beslissingsbevoegdheid van gemeenten lijkt het ons niet meer relevant om het i-criterium te verplichten. Wederom kan dit leiden tot een toename van de illegale markt.
- Eigen teelt
Wij zijn ons ervan bewust dat dit wetsvoorstel is gericht op een gesloten coffeeshopketen en niet op de kleine (zelfvoorzienende) thuisteler. Thans is die kleine thuisteler in veel gevallen van grote invloed op de menukaart van veel coffeeshops. Kleine (rest)partijtjes met specialiteiten kunnen nog vaak worden aangeboden in de coffeeshops. Deze zijn er blij mee en kunnen zodoende voldoen aan voldoende variëteit. Naast de aangewezen telers zou een coöperatie met testfaciliteiten voor die ‘kleine zelfstandigen’ een oplossing kunnen bieden.
Naast de vrije keus die iedereen zou moeten hebben om wel of niet in een coffeeshop cannabis aan te schaffen zou iedereen ook de vrijheid moeten hebben om binnen gestelde regels thuis een aantal planten te kunnen telen. Niet iedereen is (financieel) in staat om naar de coffeeshop te gaan en zou dit zelf moeten kunnen regelen. Soortgelijke initiatieven worden voor medicinale thuistelers al op lokaal niveau genomen in een aantal gemeenten. Wij vragen u daarom ook na te denken over de huidige wetgeving omtrent thuisteelt en de pas aangescherpte wet Damocles die in dat kader veel schrijnende situaties creëert bij deze kleine thuistelers.
U en uw ambtenaren geven aan het belangrijk te vinden om zoveel mogelijk belanghebbenden te betrekken bij de totstandkoming van deze nieuwe wetgeving en het slagen van het experiment. Ondanks het advies van de Commissie Knottnerus, de VNG, verslavingszorg en verschillende partijen in de Tweede Kamer zien wij nog steeds geen voorstel van u terugkomen voor het inrichten van een zogenaamd “consumentenpanel”. Dit betreuren wij omdat wij vinden dat dit het uitgangspunt moet zijn om te komen tot een optimale bescherming en rechtvaardiging van de cannabisconsument.
Stichting Cannawijzer vraagt u middels deze reactie nogmaals om actieve betrokkenheid aan een consumentenpanel te vragen bij dit experiment. Als u een experiment met consumentenproducten wilt laten slagen, moet de consument vanzelfsprekend zelf inspraak en sturing hebben op het proces. Dit willen wij als ervaren consumentenorganisatie dan ook zo zuiver mogelijk doen.
Stichting CannaWijzer heeft inmiddels de opdracht gegeven tot de bouw van een digitaal community-platform (CiT) om de wensen, de gedragingen en de feedback van de consument voor, tijdens en na de experimenten te vertalen in bruikbare informatie. Met deze “consumenten-app” en de openbare informatie kan de consument straks sturing geven aan een transparante keten van cannabisproducten en daarmee fungeren als consumentenpanel.
Wij hopen een constructieve bijdrage te hebben geleverd aan deze consultatie en wensen u veel succes en wijsheid.
Namens coffeeshopbezoekers en cannabisconsumenten,
Stichting CannaWijzer
Link naar internet consultatie: https://www.internetconsultatie.nl/geslotencoffeeshopketen
